آموزش بهینه‌سازی تجربه توسعه در Next.js

اگر به دنبال راهکاری برای بهبود عملکرد و ساده‌سازی فرآیند توسعه در پروژه‌های وب هستید، آموزش Next.js بهترین نقطه شروع برای شماست. در این مقاله، با روش‌های گوناگون بهینه‌سازی تجربه توسعه در Next.js آشنا می‌شویم. از راه‌اندازی TypeScript تا استفاده از ابزارهای توسعه، تمامی جنبه‌های این فریم‌ورک قدرتمند را به زبانی ساده و قابل فهم بررسی خواهیم کرد. هدف این مقاله، ارائه نکات و ترفندهایی است که نه‌تنها توسعه را سریع‌تر و مؤثرتر می‌کند، بلکه تجربه‌ای دل‌پذیر برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌آورد.

راه‌اندازی TypeScript و پیکربندی آن در پروژه‌های Next.js

استفاده از TypeScript در پروژه‌های Next.js یکی از بهترین راهکارها برای ارتقای کیفیت کد و کاهش خطاهای زمان اجرا است. در این بخش، تمامی جزئیات مربوط به راه‌اندازی، پیکربندی و استفاده از TypeScript را بررسی می‌کنیم.

چرا TypeScript در Next.js اهمیت دارد؟

تایپ‌دهی استاتیک: TypeScript به شما امکان می‌دهد که از انواع داده‌های ثابت برای متغیرها و کامپوننت‌ها استفاده کنید، که به کاهش خطاها کمک می‌کند.
پشتیبانی بومی Next.js: Next.js از TypeScript به‌صورت داخلی پشتیبانی می‌کند، بنابراین راه‌اندازی آن بسیار ساده است.
بهبود تجربه توسعه‌دهنده: با ارائه‌ی ویژگی‌هایی مانند تکمیل خودکار (autocomplete) و بررسی نوع (type-checking)، توسعه‌دهندگان می‌توانند سریع‌تر و مطمئن‌تر کدنویسی کنند.
قابلیت دیباگ بهتر: TypeScript به توسعه‌دهندگان کمک می‌کند تا مشکلات موجود در کد را پیش از اجرا شناسایی کنند.

مراحل کامل راه‌اندازی TypeScript در پروژه‌های Next.js

1. ایجاد یا راه‌اندازی پروژه جدید

اگر پروژه‌ای ندارید، ابتدا یک پروژه جدید Next.js ایجاد کنید:

npx create-next-app my-next-app
cd my-next-app

2. نصب TypeScript و کتابخانه‌های تایپ

برای استفاده از TypeScript در پروژه، باید بسته‌های مورد نیاز را نصب کنید:

npm install typescript @types/react @types/node

این دستور، TypeScript را همراه با تعاریف تایپ برای React و Node.js نصب می‌کند.

3. ایجاد فایل tsconfig.json

برای پیکربندی TypeScript، یک فایل tsconfig.json ایجاد کنید:

touch tsconfig.json

هنگامی که پروژه را اجرا می‌کنید (npm run dev)، Next.js فایل tsconfig.json را به‌صورت پیش‌فرض پیکربندی می‌کند.

تنظیمات پیشرفته در tsconfig.json

فایل tsconfig.json به شما اجازه می‌دهد تا تنظیمات TypeScript را سفارشی‌سازی کنید. این تنظیمات تأثیر مستقیم بر نحوه‌ی کامپایل کد دارند.

مثال یک فایل tsconfig.json کامل:

{
  "compilerOptions": {
    "target": "es6",
    "module": "esnext",
    "strict": true,
    "jsx": "preserve",
    "baseUrl": ".",
    "paths": {
      "@/components/*": ["components/*"],
      "@/utils/*": ["utils/*"]
    },
    "resolveJsonModule": true,
    "allowSyntheticDefaultImports": true
  },
  "include": ["next-env.d.ts", "**/*.ts", "**/*.tsx"],
  "exclude": ["node_modules"]
}

توضیحات تنظیمات:
target: مشخص می‌کند که کد به چه نسخه‌ای از JavaScript تبدیل شود. es6 گزینه‌ای مناسب برای مرورگرهای مدرن است.
module: نحوه مدیریت ماژول‌ها را تعیین می‌کند.
strict: فعال‌کردن حالت سختگیرانه که باعث شناسایی خطاهای بیشتر می‌شود.
jsx: تنظیمات مربوط به نحوه مدیریت کد JSX.
paths: تعریف مسیرهای سفارشی برای ایمپورت کامپوننت‌ها.
include و exclude: مشخص می‌کند که چه فایل‌هایی باید یا نباید در کامپایل TypeScript لحاظ شوند.

تفاوت‌های اصلی TypeScript با JavaScript در Next.js

ساختار داده تایپ‌شده

در TypeScript، شما می‌توانید نوع داده‌های props و state کامپوننت‌ها را به‌طور دقیق مشخص کنید.
مثال:

type ButtonProps = {
  label: string;
  onClick: () => void;
};

const Button: React.FC<ButtonProps> = ({ label, onClick }) => (
  <button onClick={onClick}>{label}</button>
);

پشتیبانی از اینترفیس‌ها و کلاس‌ها

TypeScript از اینترفیس‌ها و کلاس‌ها برای تعریف ساختارهای پیچیده‌تر استفاده می‌کند:

interface User {
  id: number;
  name: string;
}

const UserProfile: React.FC<User> = ({ id, name }) => (
  <div>
    <p>ID: {id}</p>
    <p>Name: {name}</p>
  </div>
);

راهکارهای بهینه‌سازی تجربه توسعه با TypeScript

استفاده از تایپ‌های پیش‌فرض Next.js

Next.js تایپ‌های پیش‌فرضی برای صفحات، API Routes و موارد دیگر فراهم می‌کند. به‌عنوان مثال:

import { NextApiRequest, NextApiResponse } from 'next';

export default function handler(req: NextApiRequest, res: NextApiResponse) {
  res.status(200).json({ message: 'Hello, TypeScript!' });
}

پشتیبانی از فایل‌های JSON

اگر از فایل‌های JSON استفاده می‌کنید، تنظیم گزینه‌ی resolveJsonModule در فایل tsconfig.json ضروری است:

"resolveJsonModule": true

پشتیبانی از مسیرهای مطلق

برای جلوگیری از مشکلات مربوط به مسیرهای نسبی طولانی، از مسیرهای مطلق استفاده کنید:

"paths": {
  "@/components/*": ["components/*"]
}

سپس کامپوننت‌ها را به این صورت ایمپورت کنید:

import Header from '@/components/Header';

مزایای تجربه توسعه با TypeScript در Next.js

پیشگیری از خطاهای رایج: TypeScript از وارد کردن مقادیر اشتباه به کامپوننت‌ها یا API جلوگیری می‌کند.
تکمیل خودکار: ادیتورهایی مانند VSCode با پشتیبانی از TypeScript تجربه‌ای روان و سریع برای تکمیل خودکار فراهم می‌کنند.
خوانایی بهتر کد: ساختارهای تایپ‌شده مانند مستندات زنده عمل می‌کنند و کد را قابل درک‌تر می‌سازند.
مقیاس‌پذیری: TypeScript برای پروژه‌های بزرگ و تیم‌های بزرگ ایده‌آل است، زیرا تغییرات در کد را ساده‌تر و ایمن‌تر می‌کند.

استفاده از TypeScript در پروژه‌های Next.js یک تغییر اساسی در تجربه توسعه است. این ابزار نه تنها توسعه را ایمن‌تر می‌کند، بلکه بهره‌وری را نیز افزایش می‌دهد. با پیکربندی مناسب و استفاده از قابلیت‌های پیشرفته آن، می‌توانید کدی حرفه‌ای‌تر و بدون خطا تولید کنید.

استفاده از ابزارهای توسعه در Next.js

ابزارهای توسعه نقش کلیدی در بهبود سرعت، دقت و کیفیت کدنویسی در پروژه‌های Next.js دارند. انتخاب ابزارهای مناسب و پیکربندی صحیح آن‌ها می‌تواند تجربه توسعه را بهینه کرده و روند کار را بسیار ساده‌تر کند. در این بخش، نکات مهم و جزئیات مربوط به ابزارهای توسعه را بررسی می‌کنیم.

 استفاده از VSCode و افزونه‌های مفید برای Next.js

Visual Studio Code (VSCode) یکی از محبوب‌ترین و قدرتمندترین ویرایشگرهای کد است که قابلیت‌های فراوانی برای توسعه‌دهندگان Next.js فراهم می‌کند. افزونه‌های زیر می‌توانند کارایی شما را چند برابر کنند:

1. ESLint

ESLint ابزاری است برای تحلیل استاتیک کد که به شما کمک می‌کند تا از اشتباهات رایج برنامه‌نویسی و مشکلات مربوط به کیفیت کد جلوگیری کنید.

مزایا:
شناسایی و گزارش خطاهای سینتکس و مشکلات تایپی.
امکان تنظیم قوانین خاص برای پروژه.
نحوه نصب و استفاده:
نصب افزونه ESLint در VSCode.
نصب پکیج ESLint در پروژه:

npm install eslint eslint-config-next --save-dev

ایجاد فایل تنظیمات:

npx eslint --init

2. Prettier

Prettier ابزار فرمت‌دهی خودکار کد است که سبک نوشتاری یکدست و تمیزی برای کد شما فراهم می‌کند.

مزایا:
جلوگیری از اختلاف نظر در تیم در مورد فرمت کدنویسی.
ادغام عالی با ESLint برای رفع خودکار مشکلات فرمت.
نحوه نصب:

npm install prettier eslint-config-prettier eslint-plugin-prettier --save-dev

3. Tailwind CSS IntelliSense

اگر از Tailwind CSS استفاده می‌کنید، این افزونه تجربه توسعه را بسیار بهبود می‌بخشد.

ویژگی‌ها:
تکمیل خودکار کلاس‌های Tailwind.
پیش‌نمایش کلاس‌ها و توابع مربوطه.
نحوه نصب:
افزونه را از Marketplace VSCode نصب کنید.

4. React Developer Tools

این ابزار، کامپوننت‌های React را در حالت اجرا دیباگ می‌کند و اطلاعات مفیدی در مورد props، state و ساختار کامپوننت‌ها ارائه می‌دهد.

نحوه نصب:
نصب افزونه React Developer Tools برای مرورگر.
استفاده مستقیم در حالت اجرای پروژه Next.js.

تنظیمات و پیکربندی‌های بهینه برای توسعه سریع‌تر

برای افزایش بهره‌وری در VSCode، می‌توانید تنظیمات زیر را در فایل settings.json پیکربندی کنید. این تنظیمات به طور خاص برای پروژه‌های Next.js طراحی شده‌اند:

{
  "editor.formatOnSave": true,
  "eslint.validate": ["javascript", "typescript", "typescriptreact"],
  "typescript.tsserver.log": "verbose",
  "editor.codeActionsOnSave": {
    "source.fixAll.eslint": true
  },
  "files.exclude": {
    "**/.next": true
  },
  "files.autoSave": "onFocusChange"
}

توضیحات تنظیمات:
editor.formatOnSave: فرمت‌دهی خودکار کد هنگام ذخیره.
eslint.validate: فعال‌سازی ESLint برای فایل‌های JavaScript و TypeScript.
typescript.tsserver.log: ثبت وقایع مربوط به TypeScript برای رفع سریع‌تر مشکلات.
files.exclude: جلوگیری از نمایش فایل‌های دایرکتوری .next در VSCode.
files.autoSave: ذخیره خودکار فایل‌ها هنگام تغییر فوکوس از ویرایشگر.

استفاده از Hot Module Replacement (HMR) و Fast Refresh

یکی از ویژگی‌های برجسته Next.js، پشتیبانی از Hot Module Replacement (HMR) و Fast Refresh است. این قابلیت‌ها تجربه توسعه را بسیار سریع و تعاملی می‌کنند:

Hot Module Replacement (HMR)

HMR بخشی از Webpack است که به Next.js اجازه می‌دهد تا تغییرات اعمال شده در کد را بدون نیاز به بارگذاری مجدد کل صفحه، به‌روزرسانی کند.

مزایا:
کاهش زمان توسعه.
حفظ وضعیت فعلی برنامه (مانند state کامپوننت‌ها) در هنگام به‌روزرسانی.
Fast Refresh
Fast Refresh ویژگی پیشرفته‌تری نسبت به HMR است که مخصوص React طراحی شده و در Next.js به صورت پیش‌فرض فعال است.

ویژگی‌ها:
به‌روزرسانی سریع تغییرات در کامپوننت‌های React.
حفظ state در هنگام تغییر کامپوننت‌ها.
نحوه استفاده
Fast Refresh به صورت پیش‌فرض در پروژه‌های Next.js فعال است. کافی است سرور توسعه را اجرا کنید:

npm run dev

هر تغییری که در فایل‌های کامپوننت ایجاد کنید، فوراً در مرورگر بازتاب پیدا می‌کند.
رفع مشکلات احتمالی
اگر Fast Refresh به درستی عمل نمی‌کند:

از صحیح بودن نصب پکیج‌ها اطمینان حاصل کنید.
بررسی کنید که ویژگی strict mode در فایل next.config.js فعال باشد:

module.exports = {
  reactStrictMode: true,
};

ابزارهای توسعه مانند VSCode و قابلیت‌هایی مثل HMR و Fast Refresh، تجربه توسعه‌دهنده را در Next.js به سطح بالاتری می‌برند. با انتخاب صحیح افزونه‌ها، پیکربندی دقیق تنظیمات و استفاده از ویژگی‌های مدرن، می‌توانید فرآیند توسعه را سریع‌تر و کارآمدتر کنید.
همیشه به‌روز نگه‌داشتن ابزارها و ادغام درست آن‌ها با پروژه، کلید موفقیت در مدیریت پروژه‌های Next.js است.

مدیریت محیط‌های مختلف در Next.js

مدیریت محیط‌های مختلف (توسعه، تست و تولید) در پروژه‌های Next.js اهمیت زیادی دارد. این قابلیت به شما کمک می‌کند تنظیمات متفاوتی را برای هر محیط تعریف کرده و متغیرهای حساس مانند کلیدهای API یا تنظیمات خاص را به صورت ایمن مدیریت کنید. در این بخش، جزئیات بیشتری درباره مدیریت محیط‌ها و استفاده بهینه از متغیرهای محیطی ارائه می‌شود.

تنظیم متغیرهای محیطی (Environment Variables)

متغیرهای محیطی برای ذخیره اطلاعاتی استفاده می‌شوند که در محیط‌های مختلف پروژه متفاوت هستند. برخی از این اطلاعات عبارت‌اند از:

کلیدهای API
URL‌های مربوط به سرور
پیکربندی‌های حساس مانند تنظیمات پایگاه داده

نحوه تعریف متغیرهای محیطی

در Next.js، می‌توانید متغیرهای محیطی را در فایل‌های .env تعریف کنید. به عنوان مثال:

NEXT_PUBLIC_API_URL=https://api.example.com
NEXT_PUBLIC_GOOGLE_MAPS_KEY=YOUR_GOOGLE_MAPS_API_KEY

دسترسی به متغیرهای محیطی در کد

برای دسترسی به متغیرهای محیطی، از process.env استفاده می‌شود:

const apiUrl = process.env.NEXT_PUBLIC_API_URL;
console.log(`API URL is: ${apiUrl}`);

توجه:
متغیرهایی که با NEXT_PUBLIC_ شروع می‌شوند، در سمت کلاینت قابل دسترسی هستند.
سایر متغیرها فقط در سمت سرور قابل دسترسی هستند، که برای امنیت اطلاعات حساس بسیار مهم است.

استفاده از فایل‌های .env.local، .env.development و .env.production

Next.js به طور پیش‌فرض از فایل‌های .env برای تنظیم متغیرهای محیطی پشتیبانی می‌کند. این فایل‌ها می‌توانند برای مدیریت تنظیمات مختلف در محیط‌های متفاوت استفاده شوند.

فایل‌های مختلف و کاربرد آن‌ها:

.env.local:

این فایل برای متغیرهای محیطی محلی استفاده می‌شود. تغییرات این فایل در کنترل نسخه (git) ذخیره نمی‌شود و تنها روی کامپیوتر شما اعمال می‌شود.

.env.development:

مخصوص محیط توسعه (development) است. زمانی که دستور npm run dev را اجرا می‌کنید، Next.js از این فایل استفاده می‌کند.

.env.production:

برای محیط تولید (production) استفاده می‌شود. زمانی که پروژه را روی سرور اجرا می‌کنید، متغیرهای این فایل اعمال می‌شوند.

ترتیب اولویت فایل‌ها:

Next.js متغیرهای محیطی را با ترتیب زیر اعمال می‌کند (هر فایل سطح پایین‌تر را جایگزین می‌کند):

.env.local
.env.development یا .env.production
.env

مثال:

ساختار فایل‌ها:

.env:

API_URL=https://default-api.example.com

.env.development:

API_URL=https://dev-api.example.com

.env.production:

API_URL=https://prod-api.example.com

.env.local:

API_URL=http://localhost:3000

در زمان توسعه (با npm run dev)، API_URL مقدار http://localhost:3000 را خواهد داشت. در زمان تولید، مقدار https://prod-api.example.com استفاده می‌شود.

مدیریت تفاوت‌های محیط‌های توسعه، تست و تولید

در پروژه‌های واقعی، نیاز است که رفتار برنامه بر اساس محیط فعلی تغییر کند. برای مدیریت این تفاوت‌ها می‌توانید از متغیر محیطی NODE_ENV استفاده کنید.

شناسایی محیط فعلی

متغیر NODE_ENV به صورت پیش‌فرض توسط Next.js تنظیم می‌شود:

development برای محیط توسعه
production برای محیط تولید
test برای تست‌ها
مثال:

const isProduction = process.env.NODE_ENV === 'production';

if (isProduction) {
  console.log('Running in production mode');
} else {
  console.log('Running in development mode');
}

تغییر رفتار بر اساس محیط

می‌توانید رفتار خاصی را برای هر محیط تعریف کنید. برای مثال، تنظیم کردن یک URL متفاوت:

const apiUrl =
  process.env.NODE_ENV === 'production'
    ? process.env.NEXT_PUBLIC_PROD_API_URL
    : process.env.NEXT_PUBLIC_DEV_API_URL;

console.log(`API URL: ${apiUrl}`);

نکات امنیتی در مدیریت متغیرهای محیطی

اطلاعات حساس را از کلاینت مخفی کنید:

اطلاعاتی مانند کلیدهای API یا رمزهای عبور را بدون NEXT_PUBLIC_ تعریف کنید تا تنها در سمت سرور قابل دسترسی باشند.

افزودن فایل‌های حساس به .gitignore:

فایل‌های .env.local یا هر فایل حاوی اطلاعات حساس نباید در کنترل نسخه ذخیره شوند. در فایل .gitignore، این فایل‌ها را اضافه کنید:

.env.local

استفاده از ابزارهای مدیریت محیطی در تولید:

در سرورهای تولیدی، از ابزارهایی مانند Docker، AWS Secrets Manager یا Environment Variables در پلتفرم‌های ابری برای مدیریت ایمن متغیرهای محیطی استفاده کنید.

مدیریت محیط‌های مختلف در Next.js یکی از کلیدهای موفقیت در پروژه‌های مدرن است. با استفاده از فایل‌های .env و تنظیمات محیطی مناسب، می‌توانید پروژه خود را انعطاف‌پذیرتر و ایمن‌تر کنید. رعایت اصول امنیتی و تفکیک واضح بین محیط‌های مختلف، تجربه توسعه را بهینه و مدیریت پروژه را ساده‌تر می‌کند.

نتیجه‌گیری

بهینه‌سازی تجربه توسعه در Next.js گامی مهم در جهت افزایش بهره‌وری، سرعت، و کیفیت پروژه‌های وب است. با استفاده از TypeScript، ابزارهای توسعه مدرن مانند VSCode و Fast Refresh، و مدیریت صحیح محیط‌های مختلف، می‌توانید کدی با کیفیت بالاتر و خطاهای کمتر تولید کنید. ترکیب این روش‌ها به شما اجازه می‌دهد تا تجربه‌ای روان و مؤثر در حین توسعه داشته باشید و پروژه‌هایی حرفه‌ای‌تر و ایمن‌تر ارائه دهید. به یاد داشته باشید که انتخاب ابزارها و پیکربندی مناسب می‌تواند فرآیند توسعه شما را نه‌تنها ساده‌تر، بلکه لذت‌بخش‌تر کند.